Gömük diş, basit olarak sürme zamanı gelmesine rağmen ağıza sürememiş, çene kemiği içinde gömük kalan diştir. Ağzımızda bulunan neredeyse her diş gömük kalabilir. En sık gömük kalan dişler sırasıyla 20 yaş dişleri, üst köpek dişleri, alt köpek dişleri ve alt/üst küçük azı dişleridir. Gömük kalan 20 yaş dişlerinin tedavisi genellikle cerrahi operasyonla alınmasıdır. Çünkü çoğu zaman 20 yaş dişleri fonksiyon yapmaz ve enfeksiyon, ağrı, komşu dişlerde çürük oluşturma gibi çeşitli problemlere neden olabilirler.

Üst çenede gömük köpek dişi

Gömük dişler bazen yarı gömülü, bazen de tam gömülü olabilirler. Yarı gömülü dişlerin bir kısmı ağız ortamına sürmüştür, oysa tam gömülü dişler tamamen kemik içindedirler.

DİŞLERİN GÖMÜK KALMA NEDENLERİ

Dişlerin gömük kalmasının birçok nedeni vardır. Çoğu zaman süt dişlerinin erken kaybı sonucu komşu dişlerin boşluğa doğru yürüyüp alttan gelecek olan dişin önünü kapatması dişin gömük kalmasına neden olmaktadır. Bu yüzden süt dişi erken kaybedildiği zaman mutlaka dişin boşuluğunu koruyacak ‘yer tutucu‘nun yapılması gerekir. Diğer nedenler ankiloz dediğimiz dişin kemiğe yapışık olduğu durumdur, ankiloz dişler hareket ettirilemezler. Bunların dışında travma, enfeksiyon, genetik gibi faktörler dişin gömük kalmasına neden olabilmektedir.

Erken süt dişi kaybına bağlı olarak alttan gelecek olan dişin gömük kalması

GÖMÜK DİŞLERİN TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Gömük 20 yaş dişleri, problem oluşturuyorsa tedavisi dişin çekimidir. Diğer gömük dişler hastanın estetik ve fonksiyonel beklentilerini, dişin pozisyonunu, hastanın genel sağlık durumunu göz önünde bulundurularak ortodontik tedavi ile ağız ortamına sürdürülebilir. Gömük dişlerin sürdürülmesi için yapılan tedavi diğer rutin ortodontik tedavilere benzer şekilde yapılmaktadır. Tedavinin belli aşamasında gömük dişin üzeri cerrahi operasyonla açılır ve dişin üzerine sürdürmek için kuvvet uygulayabileceğimiz küçük ‘buton’ yapıştırılır. Ameliyattan sonra dişe hafif ve sürekli kuvvetler uygulayarak diş sürdürülmeye çalışılır.

Gömük dişe yapıştırılmış olan buton yardımıyla sürdürülmeye çalışılıyor.

Ağız ortamına sürdürülmüş üst köpek dişi.

Eğer detaylı inceleme sonucu dişin sürdürelemeyecek konumda olduğu belirlenirse duruma göre gömük diş çekilebilir veya yerinde bırakılabilir. Gömük diş ağız ortamına sürdürüldükten sonra diğer dişleriniz gibi gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz:)
Yukarıda anlattığım gömük diş sürdürme tedavisini çoğu zaman gömük köpek dişlerine yapılmaktadır. Çünkü 20 yaş dişlerinden sonra en sık gömük kalma yüzdesi köpek dişlerine aittir ve köpek dişleri hem fonksiyonel hem de estetik anlamda ağızdaki en önemli diştir.
Birazcık köpek dişleri ve gömülü kalma durumları ile ilgili konuşalım. Üst çenemizdeki köpek dişleri normalde 13 yaş civarı sürmektedir. Köpek dişi ağızda son süren daimi diştir. Bu yüzden yerinin korunması gereklidir, yani yerine gelecek olan süt dişi erken kaybedilmemelidir. Kaybedilirse bile mutlaka yer tutucu yapılmalıdır. Sürecek olan köpek dişi yer bulamazsa gömük kalacaktır.
Gömük dişler pozisyonları iyi değerlendirilse genellikle tedaviye iyi yanıt vermektedirler. Düşük ihtimal de olsa tedavinin başarısız olabileceğini unutmayın. Gömük dişlerin ankiloz dediğimiz (dişin kemiğe yapışık olması durumu) durumlarda sürdürülmesi imkansızdır. Çünkü ankiloz dişler hareket ettirilemezler. Maalesef dişin ankiloz olup olmadığı önceden belirlemek olanaksızdır.

ERKEN TANI ÖNEMLİDİR

Çocuklar mutlaka yedi yaşından itibaren ortodonti uzmanına muayene ettirilmelidir. Bazı problemler erken yaşta tespit edilip kolayca çözülebilir. Mutlaka yedi yaş civarı panoramik röntgen alınmalı dişlerin sürme yönleri değerlendirilmelidir. Bazen köpek dişini sürme yolunda oluşan fazla diş bile köpek dişinin gömük kalmasına neden olabilir.