Yüz Maskesi
Yüz maskesi, protraksiyon yüz maskesi veya reverse pull headgear olarak da bilinen ortodontik yüz maskesi, Sınıf III maloklüzyonların tedavisinde kullanılan bir apareydir. Sınıf III maloklüzyon, üst çene (maksilla) az geliştiğinde veya alt çeneye (mandibula) göre çok geride konumlandığında ortaya çıkar. Reverse pull headgear, üst çeneye hafifçe öne ve aşağı doğru kuvvet uygulayarak çeneleri ideal pozisyona getirir ve genellikle ortognatik cerrahi gibi gelecekteki invaziv prosedürlere olan ihtiyacı önler.
Yüz maskesi tedavisi, büyümesi henüz tamamlanmamış, tipik olarak 6 ila 9 yaş arasındaki çocuklarda en etkilidir. Dengeli yüz gelişimini desteklediği ve gelecekteki komplikasyonları en aza indirdiği için erken müdahale çok önemlidir.
Tüm erken ortodontik tedavilerle ilgili bilgi almak için Erken Ortodontik Tedavi Tedaviler yazımı okumanızı öneririm.
Bileşenler ve Tasarım
Yüz maskesi aparatı iki ana bölümden oluşur: ağız içi ve ağız dışı bileşen.
- Ağız İçi Bileşen: Bu kısım hastanın ihtiyaçlarına göre tasarlanır ve damağı genişleterek üst çenede alan açmaya yardımcı olan hızlı üst çene genişletme apareyi (RPE) gibi aparatlardan oluşur.
- Ağız Dışı Bileşen: Dış yapı genellikle standarttır, alın ve çene için ayarlanabilir desteklere sahip metal bir çerçeveden oluşur. Bu destekler konforlu olması için iç kısmında yastıklıdır ve hastanın yüz yüksekliğine uyacak şekilde uyarlanabilir. Elastik bantlar ağız içi ve ağız dışı parçaları birbirine bağlayarak üst çeneyi öne doğru çekmek için gerekli gerilimi oluşturur.
Metal çubuk stabilize edici bir çerçeve görevi görürken, elastik bantlar tedavi için gerekli olan ileri ve aşağı kuvveti oluşturur.
Tedavi Süreci
Reverse pull headgear tedavisi üç farklı aşamaya ayrılabilir: genişletme, üst çeneyi öne alma ve retansiyon.
- Genişletme: Birçok vakada tedavi, üst çeneyi genişletmek için hızlı üst damak genişletici (RPE) ile başlar. Bu, ek alan yaratarak üst çenenin öne kaydırılmasını kolaylaştırır.
- Üst çeneyi öne alma (Protraksiyon): Bu aşamada, üst çenenin gerçek ileri hareketi gerçekleşir. Yüz maskesi, genellikle vücudun daha rahat ve tedaviye daha duyarlı olduğu geceleri olmak üzere günde 14-16 saat boyunca uygulanan sürekli bir kuvvet uygular. Maskenin takıldığı süre, tedavinin başarısını doğrudan etkiler.
- Retansiyon (Tutma): İstenen ileri hareket elde edildikten sonra, sonuçları korumak için retansiyon aparatları veya yüz maskesinin kendisi kullanılır. Bu, kemikler ve dokular stabilize olurken üst çenenin önceki konumuna geri dönmesini engeller.
Endikasyonlar ve Faydalar
Reverse pull headgear öncelikle maksiller hipoplazinin (az gelişmiş üst çene) neden olduğu Sınıf III maloklüzyon vakalarında kullanılır. Özellikle ilk azı ve kesici dişlerin sürdüğü 6 ila 9 yaş arasındaki çocuklar için faydalıdır. Sınıf III maloklüzyonun erken tedavisi, daha fazla iskeletsel uyumsuzluğu önler ve dişlerin kayması veya çene yanlış hizalanmaları gibi gelecekteki diş telafileri riskini azaltır.
Erken reverse pull headgear tedavisinin faydaları şunlardır:
- Üst çenenin ilerletilmesi: Yüz maskesi üst çeneyi öne çekerek çene dengesizliğini düzeltir ve hastanın profilini iyileştirir.
- Oklüzal fonksiyonun iyileştirilmesi: Yüz maskesi tedavisi, üst ve alt dişler arasındaki ilişkiyi iyileştirerek kapanışı düzeltir.
- Ameliyat ihtiyacını azaltır: Erken müdahale, yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortognatik cerrahi ihtiyacını azaltabilir veya hatta ortadan kaldırabilir.
- Yüz estetiğinin iyileştirilmesi: Bu tedavi yüz estetiğini önemli ölçüde iyileştirerek çocukluk döneminde daha iyi psikososyal gelişime katkıda bulunur.
Takma ve Kullanım
Reverse pull headgear’in etkinliği hastanın uyumuna bağlıdır. En iyi sonuçlar için, ideal olarak akşam ve gece boyunca günde en az 14-16 saat takılmalıdır. Gündüz takılması her zaman gerekli değildir ancak vakanın ciddiyetine bağlı olarak önerilebilir. Özellikle ilk alışma döneminde kullanım süresini kademeli olarak artırmak önemlidir.
Konfor için ipuçları
Yüz maskesini takmak, özellikle alın ve çenedeki basınç noktalarında rahatsızlığa neden olabilir. Yumuşak bez veya özel yüz maskesi pedleri gibi malzemeler kullanmak bu rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir. Cilt tahrişi durumunda, Bepanthen gibi yumuşatıcı kremler uygulamak etkilenen bölgeleri yatıştırmaya yardımcı olabilir.
Temizlik ve Bakım
- Ağız İçi Bileşen: Bu kısım, normal ağız hijyeninde olduğu gibi diş fırçası ve diş macunu kullanılarak düzenli olarak temizlenmelidir.
- Ağız Dışı Bileşen: Temizlik için dış çerçeve nemli bir bezle silinebilir. Alın ve çene pedleri zamanla aşınabilir, ancak yenileri genellikle cihazla birlikte gelir.
Sonuçlar ve Uzun Vadeli Stabilite
Yüz maskesi tedavisi yüksek bir başarı oranına sahiptir ve hastaların yaklaşık %70 ila %75’i Sınıf III maloklüzyonlarında belirgin bir düzelme yaşar. Maloklüzyonun devam ettiği durumlarda bile, erken tedavi genellikle daha sonra daha az invaziv cerrahi müdahalelerle sonuçlanır.
Bununla birlikte, her Sınıf III hastanın yüz maskesi tedavisine yanıt vermeyeceğini unutmamak önemlidir. Vakaların yaklaşık %25 ila %30’inde ortognatik cerrahi gibi daha invaziv tedaviler gerekebilir. Buna rağmen, yüz maskesi ile erken tedavi, gelecekteki düzeltmeleri daha kolay hale getirebilir.
Bu konu ile ilgili The Angle Orthodontist dergisinde yayınlanmış olan Long-term efficacy of reverse pull headgear therapy makalesine göz atmanızı öneririm. Referans için makalenin sonuç kısmını aşağıya bırakıyorum:
When RPHG (reverse pull headgear) treatment is used for all but the most obviously prognathic children to correct anterior cross-bite in the early mixed dentition, positive overjet is maintained long-term in 70%-75% of cases, whereas 25%-30% of cases relapse into reverse overjet mainly because of increased horizontally directed and often late mandibular growth. Up to age 10, the time at which RPHG treatment began does not appear to be a major factor in long-term success in maintaining positive overjet.
Andrew P Wells, David M Sarver, William R Proffit
Sonuç
Ortodontik yüz maskesi tedavisi, az gelişmiş üst çenenin neden olduğu Sınıf III maloklüzyonları olan çocuklar için önemli bir erken müdahaledir. İskeletsel dengesizliği genç yaşta ele alarak, daha iyi yüz gelişimini sağlar, ısırma işlevini iyileştirir ve gelecekteki cerrahi düzeltmelere olan ihtiyacı azaltır. Uygun kooperasyon ve bakım ile yüz maskesi, hem diş sağlığını hem de yüz estetiğini geliştirmek için invazif olmayan ve etkili bir çözüm sunar.
