YETİŞKİNLER İÇİN ORTODONTİK TEDAVİ


Günümüzde, yetişkinler ortodontik tedaviyi eskiye nazaran daha fazla yaptırmaktadırlar. Amerikan Ortodonti Dernemği (AAO) tarafından yapılan bir çalışmada, son beş yılda 18 yaş üzeri tedavi gören ortodonti hastalarının sayısının %14 arttığı belirlenmiştir. Bu, yetişkinlerin dış görünümlerine daha fazla dikkat ettiğini göstermektedir.

Yetişkinlerin ortodontik problemlerinin olmasının birçok nedeni olabilir. Genetik en başlıca nedenlerden biridir. Diğer nedenler çocukken parmak emme, uzun süre emzik kullanımı, diş kayıpları, diş eti hastalıkları vs olarak sayılabilir. Ortodontik tedavi yazıma göz atarak toplumumuzda en sık görülen ortodontik problemlerle ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yaşlandıkça, dişlerimiz aşınmakta, diş kayıpları yaşanmakta ve diş eti problemlerinden dolayı yerleri değişmektedir. Bazen, çocukken ortodontik tedavi görmüş hastalarda bile ilerleyen yaşlarda tekrar çapraşıklıklar oluşabilmektedir. Bu doğal süreçtir, aynı zamanda tedavi bittikten sonra doktorun verdiği retainerların doğru takılmadığı zaman da oluşabilmektedir.

Ortodontik tedavi çapraşık dişlere veya yanlış kapanışa sahip tüm yetişkin bireylere yapılabilir. Yetişkinlere yapılan ortodontik tedavi bazı istisnalar dışında çocuklara yapılan tedaviden farklı değildir. Birçok insanın düşündüğü gibi tel takmak için asla geç kalmış sayılmazsınız.
Yetişkin hastalarda en sık tedavi edilen ortodontik bozukluklar:

  • Dişlerde görülen çapraşıklıklar
  • Öne çıkık dişler
  • Protez/kaplama/lamina öncesi dişlerin ideal pozisyonlarında olmaması
  • Alt veya üst çenenin geride bulunması
  • Alt veya üst çenenin önde bulunması
  • Ortognatik cerrahiye hazırlık.

Bazı iskeletsel problemlerin çocuk yaşta çözümü daha kolaydır. Ciddi iskeletsel problemler varlığında yetişkinlerde ortodontik tedavi ile birlikte ortognatik cerrahi yani çene cerrahisi söz konusu olmaktadır. Ortodontik probleminizin sadece ortodonti mi yoksa ortodonti ve cerrahi ile çözüleceği konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

Düzgün Sıralanmış Dişler Her Zaman Daha Sağlıklıdır

Düzgün sıralanmış dişlere sahip olmak sizin için sadece estetik bir artı değildir, aynı zamanda aşağıda sayacağım başka artıları da vardır.

Hastalar çoğu zaman ortodontik tedavi yaptırmanın özgüveni artırmak gibi psikolojik faydalarından söz etmektedirler. Güzel ve düzgün sıralanmış dişlere sahip olmak profesyonel hayatınızı ve karşı cinsle olan ilişkilerinizi oldukça pozitif olarak etkileyecektir.

Psikolojik faydalarının yanında düzgün dişler daha iyi fonksiyon yapmakta, daha kolay temizlenmektedir. Ortodonti uzmanınız diğer tıp ve diş hekimleri ile birlikte obstuktif uyku apnesi ve eklem problemlerinin tanısını koyabilmekte ve tedavi edebilmektedir.

Braketler Takılacağı Zaman Neler Yapılmaktadır?

Tedaviye başlamaya karar verdikten sonra eğer özel bir aparey yapılacaksa doktorunuz sizden ölçü alacaktır. Herhangi bir özel aparey yapılmayacaksa braketleriniz direk dişlerinze yapıştırılabilir. Braketleri yapıştırma işlemi bittikten sonra doktorunuz dikkat etmeniz gereken hususları ve diş fırçalama tekniklerini size anlatacaktır. Braketler takıldıktan sonra 1 hafta kadar sürebilen hafif sızlama şeklinde ağrı olabilir. Bireysel çok değişiklik göstermekle beraber 1 hafta içinde braketlere alışacaksınız.

Ortodontik tedavi sürecinde yasak olan bazı yiyecek ve içecekler vardır. Doktorunuz braketleri taktıktan sonra bu konu ile ilgili size bilgi verecektir. Lütfen doktorunuzu çok iyi dinleyin ve söylediklerini uygulayın. Çünkü braket ve aparey koparmanız tedavi sürecinizi olumsuz yönde etkileyecektir.

Günümüzde ortodontik tedaviye başlayacak yetişkinler için birden fazla tedavi seçeneği vardır. Bunlar:

  • Geleneksel ortodontik tedavi
  • Şeffaf plaklar
  • Lingual ortodonti
  • Ortognatik cerrahi

GELENEKSEL ORTODONTİK TEDAVİ

Yıllar önce, ortodontik tedavi ilk yapıldığı yıllarda braketler, dişlere direk yapıştıracak malzeme bulunmamaktaydı. Bu yüzden her dişe hasta başında yapılan bant ve üzerine lehimlenen braketle ortodontik tedavi yapılmaktaydı. Her diş için bant yapmak hekim için çok zahmetliydi ve hasta için en büyük dezavantajı estetikten çok uzak olmasıydı. Günümüzde gelişen yapıştırıcı materyaller sayesinde braketler direk dişler üzerine kompozit denen özel yapıştırıcılarla yapıştırılmaktadır. Şimdi bantlar sadece arka dişlerde ve özel durumlarda kullanılmaktadır. Fotoğrafta metal braketlerle yapılan tedavi örneğini görebilirsiniz.

Metal braketler.

Metal braketler

Geleneksel metal braketlere alternatif olarak şeffaf veya diş renginde üretilen braketler kullanılabilir. Hatta bu braketlerle birlikte teflon kaplamalı beyaz renkli teller de üretilmiştir. Ama bu tellerin üzerindeki kaplamanın ömrü 1-2 haftadan fazla değildir. Şeffaf braketler yetişkin ortodontisinde çok sık kullanılmaktadır.

Üst çeneye takılan safir braketler ve üzerinden geçen metal diş teli.

Safir braketler ve metal diş teli.

Daha estetik braketler olan safir braketler ve üzerine takılan estetik kaplamalı tel görmekteyiz.

Safir braketler ve üzerlerine takılan teflon kaplamalı estetik tel

Daha estetik braketler olan safir braketler ve üzerine takılan tel görmekteyiz.

Şeffaf safir braketler ve üzerlerine takılan metal tel

Porselen braketler ve üzerine takılan metal diş teli

Porselen braketler ve üzerine takılan metal diş teli

Alt ve üst çeneye şeffaf safir braketler ve üzerlerine metal diş teli takılmıştır.

Şeffaf safir braketler ve üzerlerine takılan metal tel

ŞEFFAF PLAKLARLA ORTODONTİK TEDAVİ

Şeffaf plaklar her iki haftada bir hasta tarafından değiştirilen plaklardır. Tedavinin normal ilerlemesi için ağızda en az 20-22 saat kalması gerekmektedir. Sadece yemeklerde ve dişleri fırçalarken çıkartılmalıdır. En çok tercih edilen şeffaf plak markası Invisalign’dir. Diğerleri EON Aligner, K-Liner, Orthero vs.dir.

Şeffaf plak takan kadın.

Şeffaf plaklar tamamen görünmezdir

Şeffaf plakların ağzınızda farkedilmesi çok zordur. En büyük avantajları dişlerin kolay fırçalanması ve estetik olmalıdır. Bu avantajlarından dolayı şeffaf plaklar estetik görünümüne çok önem veren hastalarda, özellikle yetişkinlerde sıklıklıkla tercih edilmektedir. Geleneksel braketlerle ortodontik tedavi yapıldığı zaman fırçalama bir hayli zorlaşmaktadır.

Şeffaf plakların en büyük dezavantajı tedavi sorumluluğunu hastanın üzerine kalmasıdır. Hasta, plaklarını düzenli bir şekilde kullanmalı (günlük en az 20 saat), doktorun tavsiye ettiği şekilde zamanı gelince bir sonraki plağa geçmelidir. Bu sorumlulukları yerine getiremeyen hastalarda tedavi uzamakta veya başarısız olmaktadır.

LİNGUAL ORTODONTİ – GÖRÜNMEZ DİŞ TELLERİ

Lingual braketler geleneksel braketlere benzemektedir, en büyük farkı dişlerin ön yüzeyi değil, görünmeyen arka yüzeyine yapıştırılmalarıdır. Lingual braketler tamamen görünmezdirler. Tamamen görünmez olmasından dolayı yetişkin hastalar tarafından sıklıkla tercih edilmesine neden olmaktadır. Tedavi süreleri geleneksel metal braketlere yakındır. Birçok lingual braket sistemi hastaya özel yapıldığı için maliyetleri yüksektir.

Alt çenede ön altı dişe lingual diş teli takılmış.

Alt ön altı dişe lingual braket uygulanmış.

ORTOGNATİK CERRAHİ

Çoğu zaman kapanış problemleri ve diş çapraşıklıkları sadece ortodontik tedavi ile düzeltilebilmektedir. Bazı durumlardaysa iskeletsel ve dişsel bozukluklar sadece tel tedavisi ile düzeltilemeyecek kadar şiddetli olabilir. İşte bu durumlarda tel tedavisini ortognatik cerrahi yani çene cerrahisi ile desteklemek gerekir.

Tedavi Fiyatları

Yetişkinler için ortodontik tedavi fiyatları çok değişkenlik göstermektedir. Hastanın tıbbi ve dental durumu, var olan ortodontik problemin boyutu, diş eti durumu, çene cerrahisi gerekip gerekmediği, protezlerin durumu veya yapılacak olan protezler vs gibi faktörler maliyeti etkilemektedir.

Tedavi Süresi

Yetişkin ortodontik tedavileri için ortalama tedavi süresi 12-24 ay arasında değişmektedir. Bu süre çok değişkenlik gösterebilir, hastanın ortodontik durumu, seçilen ortodontik aparey tipi veya tiplerinden etkilenmektedir.

Tedavi seyri sırasında birden fazla ortodontik aparey kullanılabilir. Örneğin önce geleneksel braketlerle başlanıp sonra şeffaf apareylere geçilebilir. Veya üst çene için lingual görünmez braketler, alt çene için geleneksel metal veya şeffaf braketler kullanılabilir. Bu durumlara ortodontistinizle beraber karar vermelisiniz.