Yetişkinler İçin Ortodontik Tedavi

Hiç, şeffaf plaklar veya diş telleri ile ortodontik tedavi gören yetişkinlerin sayısının arttığını fark ettiniz mi? Yanılmıyorsunuz. Bugün, her üç ortodonti hastasından biri yetişkin. Günümüzde, yetişkinler için ortodontik tedaviyi eskiye nazaran daha fazla yapılmaktadır. Amerikan Ortodonti Dernemği (AAO) tarafından yapılan bir çalışmada, son beş yılda 18 yaş üzeri tedavi gören ortodonti hastalarının sayısının %14 arttığı belirlenmiştir. Bu, yetişkinlerin dış görünümlerine daha fazla dikkat ettiğini göstermektedir.

Ortodontik tedavi sadece estetikle ilgili değil. Çapraşık dişler, dişlerin aşınmadan diş eti hastalığına ve hatta çiğneme gibi günlük fonksiyonlar zorluklara kadar birçok diş sorununa yol açabilir. Tedavi edilmezse, çapraşık dişler diş çürümesi, diş eti hastalığı, diş minesinin anormal aşınması ve çiğneme zorluğu gibi diğer diş problemlerine yol açabilir. İnsanların hiç olmadığı kadar uzun yaşadığı günümüzde, sağlıklı dişlere sahip olmak her zamankinden daha önemlidir.

Sağlıklı ve güzel bir gülüşe sahip olmak için asla geç değil. İster daha düz dişlerle özgüveninizi artırmak, ister belirli bir diş sorununuzu çözmek istiyor olun, yetişkinler için ortodontik tedaviler sizin için uygun olabilir. Bu tedaviler hem estetik hem de fonksiyonel faydalar sunarak ömür boyu sürecek bir özgüven sağlar.

Yetişkinler İçin Ortodontik Tedavi Etkinliği Yüksektir

Ortodontik tedavi, yetişkinlerde çocuklar kadar etkili sonuçlar vermektedir. Sağlıklı dişler, yaş fark etmeksizin aynı biyolojik süreç sayesinde hareket ettirilebilir.

Vakanızın karmaşıklığına ve hedeflerinize bağlı olarak, kısa süreli bir düzeltme birkaç ay sürebilirken, kapsamlı bir tedavi daha uzun sürebilir. Ortodonti uzmanları, tedavinizi özel ihtiyaçlarınıza göre kişiselleştirir.

Tedavi fark edilmeden yapılabilir

Ortodontideki gelişmeler, yetişkinler için ortodontik tedavileri daha konforlu ve daha az fark edilir hale getirdi. Günümüzün birçok tedavi seçeneği, yaşam tarzınıza uyacak şekilde tasarlanmıştır.

Bu seçenekler arasında şeffaf plaklar, diş renginde teller, geleneksel metal teller ve dişlerin arkasına yerleştirilen teller bulunur.

Her tedavi yöntemi her ortodontik problem için uygun olmadığından, bir ortodonti uzmanı en iyi sonucu sağlayacak seçeneği belirleyebilir.

Yetişkinlerde Ortodontik Problemlerin Nedeni

Yetişkinlerin ortodontik problemlerinin olmasının birçok nedeni olabilir. Genetik en başlıca nedenlerden biridir. Diğer nedenler çocukken parmak emme, uzun süre emzik kullanımı, diş kayıpları, diş eti hastalıkları vs olarak sayılabilir. Ortodontik tedavi yazıma göz atarak toplumumuzda en sık görülen ortodontik problemlerle ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yaşlandıkça, dişlerimiz aşınmakta, diş kayıpları yaşanmakta ve diş eti problemlerinden dolayı yerleri değişmektedir. Bazen, çocukken ortodontik tedavi görmüş hastalarda bile ilerleyen yaşlarda tekrar çapraşıklıklar oluşabilmektedir. Bu doğal süreçtir, aynı zamanda tedavi bittikten sonra doktorun verdiği retainerların doğru takılmadığı zaman da oluşabilmektedir.

Ortodontik tedavi çapraşık dişlere veya yanlış kapanışa sahip tüm yetişkin bireylere yapılabilir. Yetişkinler için yapılan ortodontik tedavi bazı istisnalar dışında çocuklara yapılan tedaviden farklı değildir. Birçok insanın düşündüğü gibi tel takmak için asla geç kalmış sayılmazsınız.

Yetişkin hastalarda en sık tedavi edilen ortodontik bozukluklar:

• Dişlerde görülen çapraşıklıklar
• Öne çıkık dişler
• Protez/kaplama/lamina öncesi dişlerin ideal pozisyonlarında olmaması
• Alt veya üst çenenin geride bulunması
• Alt veya üst çenenin önde bulunması
• Alt veya üst çene iskeletinin önde/geride bulunması.

Bazı iskeletsel problemlerin çocuk yaşta çözümü daha kolaydır. Ciddi iskeletsel problemler varlığında yetişkinlerde ortodontik tedavi ile birlikte ortognatik cerrahi yani çene cerrahisi söz konusu olmaktadır. Ortodontik probleminizin sadece ortodonti mi yoksa ortodonti ve cerrahi ile çözüleceği konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

Düzgün Dişler Her Zaman Daha Sağlıklıdır

Düzgün sıralanmış dişlere sahip olmak sizin için sadece estetik bir artı değildir, aynı zamanda aşağıda sayacağım başka artıları da vardır.

• Sindirim sisteminiz daha iyi çalışır: Düzgün dişlere sahip olmanın önemli bir yararı, çiğneme verimliliğinin artmasıdır. Çiğneme, sindirimin temel ilk adımıdır ve düzgün çiğnenen yiyecekler daha küçük parçalara ayrılarak enzimlerin mideye ulaşmadan önce yiyecekleri daha kolay parçalamalarını sağlar. Eğer yiyecekler düzgün çiğnenmezse, mide ve bağırsaklar daha fazla çalışmak zorunda kalır, bu da hazımsızlık, kramp ve hatta mide yanması veya asit reflüsüne yol açar. Ayrıca, kötü çiğnenen yiyecekler, tüm besin maddeleri emilmeden vücudu terk edebilir.
• Dişler size daha uzun bir süre hizmet eder: Düzgün sıralanmış dişler, çiğneme fonksiyonunu çok daha iyi yapar. Çiğneme dişleri doğal olarak yıpratsa da, düzgün hizalanmış dişler daha az strese maruz kaldığı için bu aşınma ve yıpranma daha yavaş ve kontrollü olur.
  Çapraşık dişler ise, hatalı yerlere stres yüklediği için daha hızlı aşınır, bu da zamanla renk değişimi, çürüme, çatlama ve kırılmalara yol açar. Bu sadece estetik açıdan rahatsız edici olmakla kalmaz, aynı zamanda dişleri zayıflatarak erken yaşlanmalarına neden olabilir.
• Daha kolay temizlik: Sıkışık dişler, aralarındaki küçük boşluklar ve açılar nedeniyle temizlemeyi zorlaştırır. Yiyecek artıkları bu bölgelere sıkışabilir ve çıkarılması zor olabilir. Düzenli fırçalama yardımcı olsa da, fırçayı farklı açılarda kullanmak bile yiyecekleri tamamen çıkaramayabilir. Düzgün sıralanmış dişler ile temizlik yöntemleri çok daha etkili olur ve ağız hijyenini korumak kolaylaşır.
• Çene sorunlarını azaltır: Çapraşık dişler sadece ağızda değil, çene ekleminde de sorunlara yol açabilir.
  Bu ekstra çiğneme ve konuşma baskısı, çene kaslarını zorlayarak yorgunluğa neden olabilir. Bu durum baş ağrıları, baş dönmesi veya kulak çınlaması olarak kendini gösterebilir.
• Düzgün sıralanmış dişlerle daha iyi konuşursnuz: Dişler, konuşmada büyük bir rol oynar. Eğri veya çıkıntılı dişler dil ve dudak hareketlerini engelleyebilir. Eğer pelteklik durmu varsa veya belirli sesleri çıkarma zorluğu yaşıyorsanız, bir diş hekimine danışabilirsiniz.
• Beklenmedik kazalar azalır: Çapraşık veya özellikle öne çıkık dişler, konumları itibari ile travmaya daha yatkın oldukları için çatlama veya kırılma olasılıkları daha fazladır.
• Artan özgüven: Çapraşık dişler birçok insanın özgüvenini olumsuz etkileyebilir. Düzgün sıralanmış dişler özgüveninizi geri kazandırabilir. Güvenle gülümseyebilir, dişlerinizin güzelliğini gösterebilirsiniz. Hastalar çoğu zaman ortodontik tedavi yaptırmanın özgüveni artırmak gibi psikolojik faydalarından söz etmektedirler. Güzel ve düzgün sıralanmış dişlere sahip olmak profesyonel hayatınızı ve karşı cinsle olan ilişkilerinizi de oldukça pozitif olarak etkileyecektir.
• Genel sağlığın korunması: Ağızda biriken bakteriler, vücutta enfeksiyonlara neden olabilir ve genel sağlığınızı tehlikeye atabilir.
  Bakteriler kan dolaşımına girerek kalp hastalıkları, damar hasarları ve felç riskini artırabilir.
• Ağız kokusunu önler: Yiyecek ve bakteri birikimi diş eti hastalığına ve kötü nefese yol açar. Düzgün sıralanmış dişler daha kolay temizlendiği için bu sorunların önüne geçilebilir ve ağız sağlıklı kalır.

Bütün bu faydalara ek olarak, ortodonti uzmanınız diğer tıp ve diş hekimleri ile birlikte obstuktif uyku apnesi ve eklem problemlerinin tanısını koyabilmekte ve tedavi edebilmektedir.

Tedavi Nasıl Yapılır

Tedavi Seçenekleri

Günümüzde ortodontik tedaviye başlayacak yetişkinler için birden fazla tedavi seçeneği vardır. Bunlar:

• Metal diş telleri ile ortodontik tedavi,
• Şeffaf braketlerle ortodontik tedavi,
• Şeffaf plaklarla ortodontik tedavi,
• Lingual ortodontik tedavi.

Tedaviye başlamaya karar verdikten sonra eğer özel bir aparey yapılacaksa doktorunuz sizden ölçü alacaktır. Herhangi bir özel aparey yapılmayacaksa braketleriniz direk dişlerinze yapıştırılabilir. Braketleri yapıştırma işlemi bittikten sonra doktorunuz dikkat etmeniz gereken hususları ve diş fırçalama tekniklerini size anlatacaktır. Braketler takıldıktan sonra 1 hafta kadar sürebilen hafif sızlama şeklinde ağrı olabilir. Bireysel çok değişiklik göstermekle beraber 1 hafta içinde braketlere alışacaksınız.

Ortodontik tedavi sürecinde yasak olan bazı yiyecek ve içecekler vardır. Doktorunuz diş tellerini taktıktan sonra bu konu ile ilgili size bilgi verecektir. Lütfen doktorunuzu çok iyi dinleyin ve söylediklerini uygulayın. Çünkü braket ve aparey koparmanız tedavi sürecinizi olumsuz yönde etkileyecektir. Ortodontik tedaviye başladıktan sonra dikkat etmeniz gereken konularla ilgili bilgi sahibi olmak için Ortodontik Tedavilere Yeni Başlayanlara Tavsiyeler yazımı okuyabilirsiniz.

Metal Diş Telleri İle ortodontik Tedavi

Yıllar önce, ortodontik tedavi ilk yapıldığı yıllarda braketler, dişlere direk yapıştıracak malzeme bulunmamaktaydı. Bu yüzden her dişe hasta başında yapılan bant ve üzerine lehimlenen braketle ortodontik tedavi yapılmaktaydı. Her diş için bant yapmak hekim için çok zahmetliydi ve hasta için en büyük dezavantajı estetikten çok uzak olmasıydı. Günümüzde gelişen yapıştırıcı materyaller sayesinde braketler direk dişler üzerine kompozit denen özel yapıştırıcılarla yapıştırılmaktadır. Şimdi bantlar sadece arka dişlerde ve özel durumlarda kullanılmaktadır. Fotoğrafta metal braketlerle yapılan tedavi örneğini görebilirsiniz.

Şeffaf braketlerle ortodontik tedavi

Geleneksel metal braketlere alternatif olarak şeffaf veya diş renginde üretilen braketler kullanılabilir. Hatta bu braketlerle birlikte teflon kaplamalı beyaz renkli teller de üretilmiştir. Ama bu tellerin üzerindeki kaplamanın ömrü 1-2 haftadan fazla değildir. Şeffaf braketler yetişkin ortodontisinde çok sık kullanılmaktadır.

Şeffaf Plaklarla Yapılan Ortodontik Tedavi

Şeffaf plaklar her iki haftada bir hasta tarafından değiştirilen plaklardır. Tedavinin normal ilerlemesi için ağızda en az 20-22 saat kalması gerekmektedir. Sadece yemeklerde ve dişleri fırçalarken çıkartılmalıdır. En çok tercih edilen şeffaf plak markaları iLigner, Invisalign, ClearCorrect’dir.

Şeffaf plakların ağzınızda farkedilmesi çok zordur. En büyük avantajları dişlerin kolay fırçalanması ve estetik olmalıdır. Bu avantajlarından dolayı şeffaf plaklar estetik görünümüne çok önem veren hastalarda, özellikle yetişkinlerde sıklıklıkla tercih edilmektedir. Geleneksel braketlerle ortodontik tedavi yapıldığı zaman fırçalama bir hayli zorlaşmaktadır.

Şeffaf plakların en büyük dezavantajı tedavi sorumluluğunu hastanın üzerine kalmasıdır. Hasta, plaklarını düzenli bir şekilde kullanmalı (günlük en az 20 saat), doktorun tavsiye ettiği şekilde zamanı gelince bir sonraki plağa geçmelidir. Bu sorumlulukları yerine getiremeyen hastalarda tedavi uzamakta veya başarısız olmaktadır.

Lingual Ortodonti – Görünmez Diş Telleri

Lingual diş telleri (braketler) geleneksel diş telleri benzemektedir, en büyük farkı dişlerin ön yüzeyi değil, görünmeyen arka yüzeyine yapıştırılmalarıdır. Lingual braketler tamamen görünmezdirler. Tamamen görünmez olmasından dolayı yetişkin hastalar tarafından sıklıkla tercih edilmesine neden olmaktadır. Tedavi süreleri geleneksel metal braketlere yakındır. Birçok lingual braket sistemi hastaya özel yapıldığı için maliyetleri yüksektir.

Ortognatik Cerrahi

Çoğu zaman kapanış problemleri ve diş çapraşıklıkları sadece ortodontik tedavi ile düzeltilebilmektedir. Bazı durumlardaysa iskeletsel ve dişsel bozukluklar sadece tel tedavisi ile düzeltilemeyecek kadar şiddetli olabilir. İşte bu durumlarda tel tedavisini ortognatik cerrahi yani çene cerrahisi ile desteklemek gerekir. Ortognatik Cerrahi yazımıza göz atarak çene cerrahisi ile ilgili daha ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Tedavi Fiyatları

Yetişkinler için ortodontik tedavi fiyatları çok değişkenlik göstermektedir. Hastanın tıbbi ve dental durumu, var olan ortodontik problemin boyutu, diş eti durumu, çene cerrahisi gerekip gerekmediği, protezlerin durumu veya yapılacak olan protezler vs gibi faktörler maliyeti etkilemektedir.

Tedavi Süresi

Yetişkin ortodontik tedavileri için ortalama tedavi süresi 12-36 ay arasında değişmektedir. Bu süre çok değişkenlik gösterebilir, hastanın ortodontik durumu, seçilen ortodontik aparey tipi veya tiplerinden etkilenmektedir.

Tedavi seyri sırasında birden fazla ortodontik aparey kullanılabilir. Örneğin önce geleneksel braketlerle başlanıp sonra şeffaf apareylere geçilebilir. Veya üst çene için lingual görünmez braketler, alt çene için geleneksel metal veya şeffaf braketler kullanılabilir. Bu durumlara ortodontistinizle beraber karar vermelisiniz.